انجیل متی

بر اساس روایت سنتیِ مسیحیت، این کتاب توسط متی یکی از دوازده حواری عیسی نگاشته شده‌است. از سده ۱۸ میلادی به بعد، محققین بر پایه استدلالهایی مانند «زبانی که انجیل ابتداً به آن نوشته شده یونانی بوده و نه آرامی (زبانی که عیسی و حواریون به آن صحبت می‌کردند)؛ استفاده انجیل متی از انجیل مرقس به‌عنوان منبع، و نبود ویژگی‌های که معمولاً در نوشته‌های شواهد عینی دیده می‌شود» به صورت فزاینده‌ای صحت دیدگاه سنتی را زیر سؤال برده‌اند و امروز اکثراً معتقدند که متی انجیلی که اسمش را بر روی آن گذشته‌اند را ننوشته‌است.

اکثر محققین معاصر بر این باورند که انجیل توسط یک نویسنده مستقل مسیحی در اواخر سده یکم میلادی نوشته شده‌است. محققین مدرن پیشنهادهای متفاوتی راجع به هویت نویسنده انجیل داده‌اند: یک خاخام یا کاتب یهودی که به مسیحیت گرویده، یک یهودی یونانی، یک غیر یهودی که عمیقاً از مذهب یهود آگاهی دارد، عضوی از یک «مکتب» کاتبان خاص درون جامعهٔ یهودی-مسیحی‌ها. اکثر محققان بر این باورند که نویسنده فردی مسیحی-یهودی بوده، و نه غیریهودی.

انجیل مرقس، متی و لوقا (انجیل‌های هم‌نظر) شامل شمار بسیار زیادی از داستان‌های مشابه، اغلب با ترتیب یکسان و حتی با کلمات عیناً یکسان. ارتباط انجیل متی با انجیل مرقس و لوقا سؤال حل نشده یی پیش روی محققین بوده و معمولاً با عنوان «مسئله انجیل‌های هم نظر» از آن یاد می‌شود. میزان برهم پوشانی ساختار جملات و انتخاب کلمات سه انجیل معمولاً این‌گونه توضیح داده می‌شود که نویسنده‌های انجیل‌ها یا یکی از روی دیگری متن را کپی کرده یا هر دو از یک منبع مشترک کپی کرده‌اند. امروزه کمابیش همه پژوهندگان از سراسر دنیا روی این به توافق رسیده‌اند که انجیل متی (و لوقا) از انجیل مرقس، به علاوه یک متن فرضی دیگر بنام Q که شامل سخنان عیسی است، استفاده کرده‌اند. گروه اقلیت بر این نظر هستند که متی اول بود، لوقا متن متی را گسترش داد و مرقس متن لوقا و متی را مخلوط کرده‌است. برای گروه اکثریت، متن Q توضیح دهنده آنچه متی و لوقا با هم در اشتراک دارند - بعضی وقتها حتی کلمه به کلمه یکسان- ولی در انجیل مرقس وجود ندارد. مثلاً سه وسوسه عیسی توسط شیطان، دعا عیسی، و خیلی از گفته‌های پراکنده عیسی. متی شامل ۶۱۲ آیه از کل ۶۶۲ آیه مرقس است، و با غیر از چند استثناء همه در ترتیب یکسانی هستند. ولی متی به صورت مکرر متن مرقس را از نظر نگرشی بهبود می‌بخشد. متی جملات تکراری مرقس، کلامات غیر معمول، را حذف کرده و آن جملاتی که ممکن است عیسی را به شکل بدی نشان دهد حذف می‌کند (مثلاً حذف «عیسی عقل از سرش پریده بود» در مرقس ۳:۲۱، و «آیا تو اهمیت نمی‌دهی» در مرقس ۴:۳۸ و غیره).

محتوای این کتاب به شرح زیر می‌باشد:

• شرح زندگانی عیسی مسیح از تولد، زندگی، مژده ملکوت، مصلوب شدن، مرگ و برخاستن دوباره او از مردگان
• تعالیم و معجزات عیسی مسیح
• چگونگی انتخاب و گزینش دوازده رسول

انجیل متی و انجیل‌های مَرقُس و لوقا، انجیل‌های همنوا خوانده می‌شوند، زیرا میان ساختار و مطالب آنها شباهت بسیار وجود دارد. انجیل چهارم، یعنی انجیل یوحنا، دارای ساختار و محتوایی متفاوت است. پیام اصلی انجیل متی اثبات این حقیقت است که عیسای ناصری همان «مسیحای موعود»، یعنی پادشاه و رهایی‌بخش بنی اسرائیل است که در کتاب مقدّس یهودیان وعدهٔ آمدنش داده شده بود.

کارشناسان بر این عقیده‌اند که متی انجیل خود را در وهله اوّل برای مسیحیان یهودی‌نژاد نگاشته‌است. به همین جهت، متی بیش از سایر انجیل نگاران از پیشگویی‌های عهد عتیق نقل قول می‌کند؛ نیز او با فرض اینکه خوانندگانش از سنن یهودی به‌خوبی آگاهند، بر خلاف سایر انجیل نگاران توضیحی دربارهٔ آنها نمی‌دهد؛ بعلاوه، از اصطلاحات متداول در میان یهودیان (نظیر پادشاهی آسمان) بهره می‌گیرد، و نظایر اینها.

اما انجیل او تنها ویژه یهودیان نیست. آمدن سران مُغ برای تکریم عیسای نوزاد، و به‌خصوص مأموریت بزرگی که مسیح در پایان کتاب به رسولان می‌سپارد تا انجیل را به سراسر جهان ببرند، گواه این مدعاست. افزون بر این، انجیل متی عیسی مسیح را در مقام معلمی بزرگ به تصویر می‌کشد، چراکه او با اقتدار، شریعت را تفسیر می‌کند و دربارهٔ پادشاهی خدا تعلیم می‌دهد. یکی از ویژگی‌های انجیل متی آن است که بیشترِ آموزه‌های عیسی را با هم در چند بخش گرد آورده‌است. این بخش‌های تعلیمی عبارتند از:

۱ - موعظه بر فراز کوه (فصلهای ۵–۷) ۲ - تعالیمی پیرامون دوازده شاگرد و مأموریت آنها (فصلa۰۱۰) ۳ - مَثَلهایی دربارهٔ پادشاهی آسمان (فصل ۱۳) ۴ - تعلیم پیرامون معنی شاگردی (فصل ۱۸) ۵ - تعلیم پیرامون پایان عصر حاضر و آمدن پادشاهی آسمان (فصلهای ۲۴–۲۵) تقسیم‌بندی کلّی ۱ - تولد و کودکی عیسی (فصلهای ۱ و ۲) ۲ - آماده شدن عیسی برای رسالت خود (۳:۱ تا ۴:۱۲) ۳ - خدمات عیسی در جلیل (۴:۱۲ تا ۱۴:۱۲) ۴ - کناره‌گیری عیسی از جلیل (۱۴:۱۳ تا ۱۷:۲۱) ۵ - آخرین خدمات عیسی در جلیل (۱۷:۲۲ تا ۱۸:۳۵) ۶ - خدمات عیسی در یهودیه و نواحی شرق رود اردن (فصلهای ۱۹ و ۲۰) ۷ - هفته آخر زندگی زمینی عیسی و رنجهای او (فصلهای ۲۱ تا ۲۷) ۸ - رستاخیز عیسی مسیح (فصل ۲۸)

• نگارش انجیل متی

• Watson E. Mills, Richard F. Wilson, Roger Aubrey Bullard, Mercer Commentary on the New Testament, en:Mercer University Press، ۲۰۰۳
• en:Howard Clark Kee, part 3, The Cambridge Companion to the Bible, en:Cambridge University Press، ۱۹۹۷
• Aubrey William Argyle, The Gospel According to Matthew: New English Bible, en:Cambridge University Press، ۱۹۶۳
• en:Bart D. Ehrman, The New Testament: A Historical Introduction to the Early Christian Writings. New York: Oxford, (2004), ISBN 0-19-515462-2.
• en:Amy-Jill Levine, chapter 10, The Oxford History of the Biblical World, en:Oxford University Press، ۲۰۰۱
• en:Howard W. Clarke, The Gospel of Matthew and Its Readers, en:Indiana University Press، ۲۰۰۳
• Graham N. Stanton, The Gospels and Jesus, en:Oxford University Press، ۱۹۸۹
• Harris, Stephen L. , Understanding the Bible, Palo Alto: Mayfield, 1985.
• Anthony J. Saldarini, Eerdmans Commentary on the Bible, Editors: James D. G. Dunn, John William Rogerson, Wm. B. Eerdmans Publishing, 2003, ISBN 0-8028-3711-5
• David D. Kupp, Matthew's Emmanuel: Divine Presence and God's People in the First, Cambridge University Press, 1996,
• Scott Gregory Brown, Mark's Other Gospel: Rethinking Morton Smith's Controversial Discovery, Wilfrid Laurier University Press, 2005,
• Mary Clayton, The Apocryphal Gospels of Mary in Anglo-Saxon England, Cambridge University Press, 1998,
• Markus Bockmuehl, Donald A. Hagner, The Written Gospel, Cambridge University Press, 2005,

[تفسیر صوتی انجیل متی در سازمان جوانان ایرانی مسیحی ][۱]